Paardrijden is een ongelooflijk leuke sport. Maar, zoals steeds met dieren, kan er wel eens iets misgaan. Een goede veiligheidsuitrusting is dan ook geen luxe maar een verantwoorde keuze!
Bij de keuze van de juiste bescherming tijdens het paardrijden laat men vaak de mening van anderen meespelen. Soms is het ook gewoon de overtuigingskracht van de verkoopster/verkoper in de winkel die ervoor zorgt dat de ene met een bodyprotector en de andere met een airbagvest uit een winkel stapt. En ja, het budget is ook niet onbelangrijk bij de aankoop van je uitrusting.
Het is belangrijk zelf vooraf na te denken wat je precies verwacht en wat wil je gaan doen met je paard. Zijn er speciale redenen waarom je extra op veilig wil spelen? Wat vind je belangrijk qua looks?
Hieronder belichten we enkele belangrijke verschillen tussen de 3 verschillende types veiligheidskledij.
Rugbeschermer (vaak ook omschreven door de Engelse term “backprotector”)
In weze gaat het hier inderdaad om ruggegraatbeschermers. De betere merken in deze reeks producten zorgen tevens voor een staartbeenbescherming. De beste rugbeschermers zijn gekeurd volgens de EN 1621-2 norm (norm voor ruggegraatbescherming voor motorrijders). In de praktijk zien we vaak jongeren die niet (meer) met een bodyprotector willen rijden en voor dit soort product kiezen, o.a. omdat deze beschermer vaak onder de rijvest gedragen wordt.
Tot voor kort werd deze rugbeschermer aanvaard in de mensport bij het rijden van marathons op internationaal niveau. Dit is nu niet meer het geval, na een aantal ongelukken heeft de FEI beslist dat in de mensport voor de marathon ruiters de level 3 bodyprotectors het absolute minimum van bescherming is dat toegelaten is.
Bodyprotectors
De Engelse term bodyprotector wordt algemeen gebruikt als gangbare term voor wat we in het Nederlands “een veiligheidsvest voor het paardrijden” zouden kunnen noemen.
Een eerste, zeer belangrijk aandachtspunt is steeds een bodyprotector te kiezen die de nodige EU certificatie bezit. Er bestaat een officiële Europese norm voor “veiligheidsvesten voor personen die omgaan met paarden”; waaraan alle in Europa verkochte bodyprotectors moeten voldoen. Om deze norm te halen worden bodyprotectors aan een hele reeks testen onderworpen in gespecialiseerde testhuizen. Een bodyprotector moet niet alleen tijdens het rijden bescherming geven, maar ook terwijl men met paarden werkt. (denk aan longeren, groomingwerk, …)
Deze Europese norm is de EN 13158 (staat voor European Norm 13158) Deze norm heeft al een aantal keren een update gekregen; de allereerste norm in 2000 was de EN 13158/2000 en daarna kwam in 2009 de update EN 13158 /2009.De laatste update gebeurde in 2018 en resulteerde in de norm 13158/2018 . Binnen deze norm zijn er 3 verschillende niveaus beschreven:
- Level 1 (de dunste/lichtste versie) is bedoeld voor de rensport. We spreken hier over bodyprotectors die minder dan 1 kg wegen.
- Level 2 wordt beschreven als geschikt voor ervaren ruiters in potentieel minder gevaarlijke situaties. Denk aan dressuur rijden in een piste.
- Level 3 tenslotte is het niveau dat geschikt is voor alle vormen van paardrijden. Dit niveau biedt de hoogste vorm van bescherming. Dit niveau is zelfs geschikt om eventing (cross country) mee te rijden.
For your information: in England, where horse riding is a truly national sport with several million active riders, testing goes one step further. BETA (British Equestrian Trade Association) guarantees the annual retesting of all BETA-approved bodyprotectors. Specifically, this means that these British bodyprotectors must comply with the EN 13158/2018 standard and must also be offered by the manufacturer to be retested every year. This is to give consumers the guarantee that a bodyprotector bearing the safety label really does meet the said standard.
Wanneer u bescherming zoekt voor een kind dat begint te rijden, of voor uzelf, dan is een goedgekeurde bodyprotector van het level 3 ongetwijfeld een goede keuze. Kijk uit naar het label: EN 13158 -2018 of BETA/EN 13158 – 2018.
Een belangrijke kanttekening hier is deze ivm het kopen van een tweedehands bodyprotector voor een kind. Als u dit zou overwegen zijn er 2 belangrijke zaken, vooreerst het feit dat de protector goed moet passen; te klein en te groot is niet veilig . Anderzijds is het belangrijk dat u een bodyprotector koopt die aan een recente norm voldoet. ( zie normen hierboven)
Bij een gekeurde bodyprotector mag u verwachten dat u beschermd bent zowel op als naast uw paard; wanneer u bijvoorbeeld een trap tegen het lichaam krijgt van een paard en ook bij het rijden. Bij een val zal de bodyprotector uw vitale organen beschermen door de schok op te vangen en ook uw lichaam te beschermen voor scherpe of indringende voorwerpen zoals takken en palen. De bodyprotector gaat er in belangrijke mate voor zorgen dat eventuele letsels minder erg zijn of zelfs voorkomen. Helaas kan men niet stellen dat de bodyprotector ervoor zorgt dat u nooit letsels kan oplopen bij een ongeval. Een bodyprotector gaat vele schokken opvangen maar kan niet gelijktijdig de volledige schok opvangen in het geval van een “rotational fall” waarbij het paard overkop gaat en na de val op zijn ruiter landt) Om dit soort impact op te vangen kan een airbagvest u helpen.
Airbagvest
Een derde groep in de veiligheidskleding bij het rijden zijn de airbagvesten. Hier gaat het over een vest, vergelijkbaar met een bodywarmer, waarin een airbag is ingebouwd. De activatie van de airbag gebeurt doordat het contact tussen zadel (zadelstrapje vastgemaakt aan de stijgbeugelhaken) en de vest (door middel van een elastische koord) wordt verbroken. De lucht die in het CO2 patroon zit, verplaatst zich met zeer hoge snelheid in de vest zodat de airbag volledig opgeblazen wordt.
Airbagvesten worden aangeraden in combinatie met een level 3 bodyprotector voor o.a. eventing ruiters. Er zijn intussen al hybride vesten die zowel een level 3 bodyprotector zijn maar ook een airvest hebben. We denken hierbij aan de Racesafe- Helite Motion air. Racesafe- Helite Motion air.
Intussen worden airbagvesten in vele vormen aangeboden omdat ze ook zeer in trek zijn bij de vrijetijdsruiter die geen bodyprotector wil dragen maar toch goed beschermd wil zijn.
Tevens zijn airbagvesten volop ingeburgerd in de sport in verschillende disciplines. In de springsport ziet men intussen airbags tot op het hoogste niveau .
The Helite Zip in 2 De Helite Zip in 2 is hiervan een mooi voorbeeld . Deze vesten zijn uitermate comfortabel in het dragen (licht , ademend, onopvallend) en kunnen zowel ingebouwd in een daartoe voorziene vest of wedstrijdvest of alleen op zich gedragen worden.
Gezien de toenemende interesse in airbagvesten in de ruitersport kan er op korte termijn een nieuwe norm voor dit soort vesten verwacht worden.